Dyrektywa NIS 2. Kluczowe branże dotknięte zmianą prawa
Wraz z rosnącym wyrafinowaniem zagrożeń cyberbezpieczeństwa zaistniała potrzeba wprowadzenia jeszcze bardziej rygorystycznych przepisów. Wraz z przyjęciem przez Unię Europejską w 2022 r. dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa sieci i informacji (NIS-2) ramy prawne uległy istotnej zmianie. Dowiedz się, jak nowe przepisy wpłyną na poszczególne branże.
Czym jest dyrektywa NIS-2?
Dyrektywa NIS 2 (pełna nazwa: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2555 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii, zmieniającą rozporządzenie (UE) nr 910/2014 i dyrektywę (UE) 2018/1972 oraz uchylająca dyrektywę (UE) 2016/1148) stanowi kontynuację poprzedniej dyrektywy NIS.
Celem regulacji jest radykalne zwiększenie cyberbezpieczeństwa krytycznych sektorów Unii. Ponieważ data wdrożenia dyrektywy zbliża się wielkimi krokami, przedsiębiorstwa powinny zapoznać się z tym, jakich sektorów dyrektywa ta dotyczy w największym stopniu i jakie środki zgodności będą musiały wprowadzić.
Jedną z najważniejszych zmian, jakie wprowadziła dyrektywa NIS-2, jest poszerzenie jej zakresu. Z tego powodu czemu więcej organizacji (niezależnie od wielkości) podlega przepisom dyrektywy!
GRC – czym jest i kogo obowiązuje? Dowiedz się więcej
Dlaczego dyrektywa NIS-2 jest ważna?
Dyrektywa NIS-2 to narzędzie prawne opracowane w celu zwiększenia ogólnego cyberbezpieczeństwa w Unii Europejskiej poprzez wprowadzenie nowych środków ochrony infrastruktury krytycznej. Aktualizuje ona również poprzednią dyrektywę NIS przyjętą w 2016 r., dostosowując ją do szybko zmieniającego się charakteru cyberzagrożeń.
Według założeń NIS-2 zharmonizuje podejście do cyberbezpieczeństwa w państwach członkowskich UE. W efekcie będzie to oznaczać wzmocnienie cyberbezpieczeństwa w przedsiębiorstwach i podmiotach zaangażowanych w kluczowe sektory wraz z odpowiednimi środkami zarządzania ryzykiem i reagowania na incydenty. Otwiera to również drogę do ściślejszej współpracy między sektorem publicznym i prywatnym w zakresie wymiany informacji na temat potencjalnych zagrożeń i słabych punktów, a także ataków.
NIS-2 ma również na celu podniesienie poprzeczki pod względem tego, co będzie uważane za odpowiednie bezpieczeństwo dla branż, które są niezbędne dla funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki. Nieprzestrzeganie dyrektywy pociągnie za sobą bardzo surowe sankcje, dlatego też istnieje zasadnicza potrzeba zrozumienia, co jest dozwolone, a co nie.
Kluczowe zmiany w porównaniu z pierwotną dyrektywą NIS
- Szerszy zasięg – zwiększając zasięg w różnych sektorach i organizacjach, NIS-2 postawi wiele nowych branż przed wyzwaniem zapewnienia zgodności z dyrektywą
- Lepsze zarządzanie – firmy objęte NIS-2 będą musiały wyznaczyć osoby odpowiedzialne za cyberbezpieczeństwo i wprowadzić bardziej ustrukturyzowane raportowanie incydentów
- Szersza współpraca – dzięki dyrektywie istnieje możliwość szerszej współpracy w zakresie cyberbezpieczeństwa między państwami członkowskimi UE oraz w ramach partnerstw publiczno-prywatnych
Branże, na które wpłynie dyrektywa NIS-2
Sektor energetyczny
Sektor energetyczny jest jednym z kręgosłupów współczesnego życia, a jego infrastruktura często jest głównym celem ataków. Zakłócenie usług energetycznych może wywołać efekt kaskadowy w sektorach zdrowia, transportu, produkcji i życia codziennego. NIS-2 nałoży bardziej rygorystyczne przepisy na przedsiębiorstwa energetyczne w celu zapewnienia zgodności z zasadami cyberbezpieczeństwa.
Opieka zdrowotna
Wykorzystanie cyfrowej dokumentacji medycznej i urządzeń medycznych z obsługą IoT (Internet of Things) rośnie z każdym dniem, co istotnie zwiększa ryzyko.
Ponieważ cyberataki w sektorze opieki zdrowotnej mogą spowodować utratę życia, przestrzeganie zapisów NIS-2 jest aspektem o pierwszorzędnym znaczeniu.
Usługi finansowe
Usługi finansowe były tradycyjnie głównym celem cyberprzestępczości, ponieważ banki, firmy ubezpieczeniowe i dostawcy usług płatniczych mają bezpośredni dostęp do pieniędzy. W erze bankowości cyfrowej instytucje finansowe i powiązane z nimi firmy stają się coraz bardziej otwarte na transakcje online i technologie blockchain.
Nowe wymagania w ramach cyberbezpieczeństwa NIS-2 będą nawet dalej idące dla instytucji finansowych w zakresie wdrażania zaawansowanych systemów wykrywania zagrożeń i dokumentowania procesów reagowania w przypadku wystąpienia jakiegokolwiek incydentu oraz ochrony danych. Z drugiej strony, kary związane z nieprzestrzeganiem NIS-2 będą prawdopodobnie bardzo wysokie, co zmusi firmy z sektora do zwrócenia należytej uwagi na zarządzanie cyberbezpieczeństwem.
Kary RODO. Dowiedz się więcej
Transport
W miarę jak automatyzacja systemów przejmuje kontrolę nad wszystkim, począwszy od ruchu lotniczego po logistykę ładunków, szanse na udany cyberatak prowadzący do zakłóceń o potencjalnie katastrofalnych skutkach zaczynają stawać się realne.
NIS-2 kładzie większy nacisk na organizacje transportowe, aby zapewnić solidne strategie obrony cyberbezpieczeństwa. Obejmuje to systemy monitorowania w czasie rzeczywistym i okresowe analizy ryzyka, a także zgłaszanie istotnych incydentów bezpieczeństwa, jeśli takie wystąpią. Firmy działające w tym sektorze będą musiały zainwestować w modernizację swojej infrastruktury bezpieczeństwa, dostosowując się do minimalnych standardów zgodności określonych przez NIS-2.
Dostawcy systemów informatycznych
Infrastruktura cyfrowa jest kręgosłupem w społeczeństwie opartym na informacji. Konsekwencją naruszenia bezpieczeństwa może być sparaliżowanie całej gospodarki, dlatego jest to jeden z najważniejszych sektorów w ramach NIS-2.
Dostawcy infrastruktury cyfrowej mają procedury bezpieczeństwa, których należy przestrzegać, aby chronić komunikację w swoich sieciach, wzmocnić centra danych i zapewnić odporność platform chmurowych na ataki. Szczególną uwagę należy zwrócić na szyfrowanie, mechanizmy uwierzytelniania i planowanie redundancji, aby umożliwić utrzymanie operacji podczas incydentu cybernetycznego.
Outsourcing funkcji IOD. Przekaż nam pełnienie funkcji Inspektora Ochrony Danych Osobowych w swojej firmie!
Administracja publiczna
Dlatego też cyberprzestępcy zawsze obierają za cel organy administracji publicznej jako główne źródło podatności na ataki systemów rządowych. Stopień zależności od systemów cyfrowych w świadczeniu usług, takich jak pobór podatków, rejestracja urodzeń i zgonów oraz każda inna forma programu opieki społecznej, stwarza drogę do poważnych konsekwencji zakłóceń cybernetycznych - od rad miejskich po ministerstwa krajowe.
Dyrektywa NIS 2 zastąpiła dotychczasowy podział na operatorów usług kluczowych i dostawców usług cyfrowych znany z NIS 1, nowym podziałem na podmioty kluczowe i podmioty ważne. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.
Compliance Management - przyszłość branż objętych NIS 2
Dla firmy objętej regulacjami NIS-2 zrozumienie implikacji dyrektywy to pierwszy krok do jej przestrzegania. Nowe prawo wymaga bardziej proaktywnego podejścia w budowaniu systemów cyberbezpieczeństwa. W praktyce oznacza to przede wszystkim:
- Ocenę ryzyka – pełnowymiarową ocenę ryzyka przez firmy w celu zidentyfikowania słabych punktów ich infrastruktury cyfrowej. Powinna ona obejmować również korzystanie z bezpiecznych sieci VPN w celu ochrony wrażliwych danych i zmniejszenia ryzyka nieautoryzowanego dostępu, zwłaszcza gdy pracownicy uzyskują zdalny dostęp do zasobów firmy.
- Planowanie reagowania na incydenty – powinno być jasno określone w zakresie i szczegółach w organizacjach reagujących na naruszenie cyberbezpieczeństwa informacji.
NIS 2: aktualizacja prawa krajowego. Ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa
Przepisy dotyczące cyberbezpieczeństwa wprowadzone dyrektywą NIS 2 rozszerzyły zakres podmiotów objętych obowiązkami w zakresie cyberbezpieczeństwa oraz zdefiniowały na nowo zadania organów Unii Europejskiej w tym obszarze.
Kolejny krok to proces implementowania Dyrektywy do porządku prawnego w państwach członkowskich. Poszczególne państwa mają na to czas maksymalnie do 17 października 2024r. Polska w tym zakresie podjęła prace nad projektem nowelizacji obecnej ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Więcej dowiesz się tutaj.
Czas na wdrożenie dyrektywy NIS 2 przez państwa członkowskie UE
Dyrektywa NIS-2 stanowi krok naprzód w kierunku ponownego wyobrażenia sobie cyberbezpieczeństwa w całej UE. Rozszerzenie zakresu branż, wraz z dodatkowymi surowymi przepisami, sprawia, że dyrektywa ma teraz znacznie większy wpływ na sektory takie jak energetyka, opieka zdrowotna, usługi finansowe, transport i infrastruktura cyfrowa.
Firmy objęte zapisami dyrektywy NIS 2 mają do rozważenia delikatną równowagę w zakresie zgodności, z surowymi karami związanymi z nieprzestrzeganiem przepisów, a jednocześnie są zobowiązane do zapewnienia ochrony współmiernej do rosnącej fali cyberzagrożeń. Będzie to ważne nie tylko dla ochrony samych organizacji, ale także dla utrzymania i zabezpieczenia odporności całego cyfrowego ekosystemu.
Polecamy nasze inne artykuły:
NIS2 - sprawdź nowe wymagania dla firm
Incydenty i naruszenia ochrony danych osobowych w dni wolne od pracy i święta
